AI Act, czyli Rozporządzenie o Sztucznej Inteligencji, wprowadza szereg regulacji mających na celu zapewnienie odpowiedzialnego i bezpiecznego wykorzystania AI w Europie. Jednym z kluczowych elementów tego rozporządzenia są surowe kary za nieprzestrzeganie przepisów. Firmy, które nie dostosują swoich systemów do wymogów AI Act, muszą liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Jakie dokładnie sankcje przewiduje AI Act i co oznaczają one dla przedsiębiorstw?
Sankcje za naruszenie przepisów
AI Act wprowadza cztery główne kategorie ryzyka, które odpowiadają stopniowi zagrożenia dla bezpieczeństwa, prywatności oraz etyki związanej z użyciem AI. W zależności od tego, w jakiej kategorii znajduje się firma, jej działania mogą być obłożone różnymi sankcjami. Niezgodność z przepisami AI Act może prowadzić do następujących kar:
1. Kary finansowe
AI Act przewiduje wysokie grzywny dla firm, które nie dostosują się do wymogów regulacji. W zależności od powagi naruszenia, kary mogą sięgać:
- Do 30 mln euro lub 6% rocznego obrotu firmy – za najpoważniejsze naruszenia, takie jak stosowanie zakazanych systemów AI, np. technologii do manipulowania zachowaniem użytkowników czy masowej inwigilacji.
- Do 20 mln euro lub 4% rocznego obrotu – za mniej poważne naruszenia, takie jak brak rejestracji systemów AI wysokiego ryzyka lub niewłaściwe zarządzanie danymi osobowymi w kontekście AI.
Warto zaznaczyć, że kary będą zależne od wielkości firmy oraz skali naruszenia, ale w każdym przypadku mogą mieć poważne konsekwencje finansowe.
2. Kary za brak rejestracji systemów AI wysokiego ryzyka
Firmy, które używają systemów AI zaliczanych do kategorii wysokiego ryzyka (np. w rekrutacji, kredytach, medycynie), muszą zarejestrować je w europejskim rejestrze AI. Nieprzestrzeganie tego obowiązku wiąże się z poważnymi sankcjami, które mogą obejmować zarówno kary pieniężne, jak i nakaz zaprzestania wykorzystywania takich systemów.
3. Zatrzymanie dostępu do rynku UE
W najcięższych przypadkach, w których firma uporczywie ignoruje przepisy AI Act, możliwe jest zawieszenie działalności lub zakaz sprzedaży systemów AI na rynku Unii Europejskiej. To zdecydowanie najbardziej dotkliwa kara, która może wstrzymać działalność międzynarodową firmy, szczególnie jeśli jej technologia jest kluczowa dla prowadzonej działalności.
Realne konsekwencje dla organizacji
1. Zaufanie i reputacja
Niezgodność z AI Act może prowadzić do utraty zaufania klientów, partnerów biznesowych i inwestorów. W obecnych czasach, kiedy kwestie etyczne i bezpieczeństwa danych są na czołowej liście priorytetów, każda firma, która narusza przepisy, ryzykuje swoją reputację. Z kolei pozytywne postrzeganie firmy jako odpowiedzialnego użytkownika technologii AI może stanowić przewagę konkurencyjną.
2. Utrata kontraktów
Firmy, które nie będą w stanie wykazać zgodności ze standardami AI Act, mogą stracić kluczowe kontrakty. Duże organizacje, szczególnie te z sektora publicznego lub regulowanego (np. instytucje finansowe, służba zdrowia), mogą wymagać od swoich dostawców, aby przestrzegali przepisów AI Act. Naruszenie tych regulacji skutkuje zazwyczaj rozwiązaniem umowy lub nałożeniem kar umownych.
3. Problemy prawne
Nieprzestrzeganie regulacji AI Act może prowadzić do długotrwałych spraw sądowych. Przedsiębiorcy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej przez swoich klientów, użytkowników czy konkurentów. Może to prowadzić do ogromnych kosztów związanych z postępowaniami sądowymi, a także do dalszego uszczerbku na wizerunku firmy.
Jak unikać ryzyka?
Dostosowanie do AI Act to kluczowy element strategii compliance każdej firmy, która korzysta z AI. Firmy muszą podjąć odpowiednie kroki, aby uniknąć ryzyka sankcji. Oto kilka wskazówek:
- Ocena ryzyka – Przeprowadź wewnętrzną ocenę ryzyka, aby sprawdzić, czy Twoja firma korzysta z systemów AI podlegających regulacjom AI Act. Jeśli tak, oceniaj stopień ryzyka i dostosuj systemy do wymogów prawa.
- Zgłoszenie systemów wysokiego ryzyka – Upewnij się, że wszystkie systemy AI, które używasz, są zarejestrowane w odpowiednich rejestrach i spełniają wymogi transparentności i nadzoru.
- Szkolenie pracowników – Zainwestuj w edukację pracowników i menedżerów, aby zapewnić, że są świadomi przepisów i odpowiedzialni za ich przestrzeganie w organizacji.
- Wsparcie ekspertów – Zasięgaj porady prawnej i konsultacji z ekspertami ds. sztucznej inteligencji, aby upewnić się, że Twoja firma jest w pełni zgodna z AI Act.
Jakie wsparcie oferujemy?
Dostosowanie się do AI Act jest procesem, który wymaga zaangażowania całej organizacji. Jeśli Twoja firma potrzebuje wsparcia w zakresie zgodności z nowymi regulacjami, oferujemy:
- Audyt zgodności – pomagamy ocenić, które systemy AI w Twojej firmie podlegają regulacjom AI Act.
- Doradztwo prawne i strategia wdrożenia – opracowujemy plan dostosowania Twojej firmy do wymogów AI Act i zapewniamy pomoc w jego realizacji.
- Szkolenia i warsztaty – oferujemy szkolenia z zakresu regulacji AI Act dla pracowników, aby podnieść świadomość w organizacji.
Dostosowanie do AI Act jest konieczne, aby uniknąć poważnych sankcji. Warto zacząć działać już teraz, aby zminimalizować ryzyko i zapewnić zgodność z obowiązującymi przepisami.
